Engelliler dâhil bütün insanlar için uygun, güvenli ve zevk alınabilecek çevre şartlarının oluşturulması, evrensel tasarım ilkelerinin önemli unsurlarındandır. Bu doğrultuda, yolcu asansörleri, engelli veya değil her bireyin kullanabileceği şekilde tasarlanmalı ve kullanıma sunulmalıdır. Bu çalışma, EN81-70 standardının, kat ve kabin kumanda panellerini nasıl etkileyeceğini, etkilerin sebep ve sonuçlarını açıklamaktadır.

Erişilebilirlik, engelli veya değil, yolcu asansörlerinin önemli bir tasarım unsurudur. Asansörün bulunduğu mekana ulaşan yolcu, asansörün durumu bilmek isteyecek ve buna göre komutunu vermek üzere kat çağır düğmesine basacaktır. Asansörün komutu kabul etmesi ve sonrasındaki süreçlerde erişilebilirlik, tüm kullanıcıları yakından ilgilendirir.

ERİŞİLEBİLİR ASANSÖR NEDİR?

Engelliler dahil tüm kullanıcıların yararlanabileceği asansörler erişilebilirdir. Erişimin engellilere yönelik daha dikkatlice tasarlanması, pozitif ayrımcılık gereğidir. Örneğin, tekerlekli sandalyenin giremeyeceği bir kabin tasarımı erişilebilir kabul edilemez.

BU STANDARDDA DİKKATE ALINAN ENGEL SINIFLARI

  • Sınıf Alt sınıf Özellikler
  • Fiziksel engeller Yürüme bozuklukları tekerlekli sandalye
  • baston
  • koltuk değneği
  • yürüme çerçevesi
  • yürüteç
  • Denge bozuklukları Yavaş hareket etme, dengesizlik
  • Beceri bozuklukları Üst uzuvların (kollar, eller, parmaklar)
  • zayıflamış fonksiyonları
  • Duyusal engeller Görme bozuklukları Körlük (baston, rehber köpek)
  • kısmî görme, renk körlüğü
  • İşitme bozuklukları Sağırlık, ağır işitme
  • Konuşma bozuklukları Zayıflamış konuşma yetisi, konuşamama
  • Zihinsel engeller Öğrenme zorluğu Uyarıları anlama zorluğu

KAT VE KABİN KUMANDA PANELLERİNDEKİ ERİŞİLEBİLİRLİK

Kumanda cihazları ve işaretler için tasarım öngörüleri, Çizelge 2’de verilmiştir.

Butonların çalışan kısımlarının asgarî alanları 490 mm2 
Butonların çalışan kısımlarının asgarî boyutları

  • Yuva çapı 20 mm

Butonların çalışan kısımlarının tanımlanması Yüz plâkasından veya çevresindekilerden gözle (renkzıtlığı) ve dokunma (kabartma) ile ayırt edilebilir

  • Yüz plâkası Çevresiyle zıtlık oluşturacak bir renk
  • Çalıştırma kuvveti 2,5 N ilâ 5,0 N
  • Çalıştırma geri beslemesi Butona basıldığında, butonun çalıştığına dair

kullanıcının bilgilendirilmesi için gereklidir.

  • Kayıt geri beslemesi Görülebilir ve işitilebilir sinyaller
  • 35dB(A) ile 65dB(A) (b) arasında ayarlanabilir.
  • Sesli sinyal, çağrı kaydı daha önce yapılmış olsa bile
  • butona her basışta verilmelidir.